Tổng quan thị trường thép toàn cầu – Tháng 12/2018

Một năm nhiều sự kiện đã kết thúc lặng lẽ, Quý 1 không chắc chắn. Một năm đầy biến động trên thị trường thép toàn cầu đang đi đến hồi kết yên ắng. Hoa Kỳ thay vì Trung Quốc đặt ra nhiều chương trình trong năm nay, với kết quả từ cuộc điều tra Mục 232 được chờ đợi từ lâu dẫn đến thuế nhập khẩu 25% được áp đặt đối với nhập khẩu thép vào Mỹ.

Điều này ban đầu đã làm bối rối tâm lý thị trường ở Trung Quốc khi ngành công nghiệp và các nhà đầu tư vào tương lai ngành thép nhận được thông báo. Nhưng với sức mạnh cơ bản của thị trường nội địa Trung Quốc, tình hình đã nhanh chóng được cải thiện và trở lại các nguyên tắc cơ bản vững chắc. Tình hình này trong phần lớn thời gian của năm, ngay cả khi những lời đồn thổi giữa Mỹ và Trung Quốc nóng lên, với hầu hết các nhà bình luận đều dùng tới thuật ngữ “chiến tranh thương mại”. Các nhà máy Trung Quốc lạc quan về lượng thép vào châu Á từ các quốc gia, đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ, phần lớn bị đẩy khỏi thị trường Mỹ và đồng tiền mất giá cho phép cạnh tranh. Các nhà máy Trung Quốc vẫn đang bàn về tỷ suất lợi nhuận cao và giá quặng sắt tiêu chuẩn dao động ở mức $60/tấn CFR trong phần lớn của năm, dường như tách rời khỏi giá thép tăng. Kết quả là, sự suy giảm giá thép bắt đầu từ khoảng cuối tháng 8 – đánh vào giá thép dẹt trước tiên và sau đó tới thép dài – khiến mọi người ngạc nhiên. Về phía nguồn cung, kỳ vọng về tình trạng thiếu nguồn cung do cắt giảm sản lượng mùa đông ở Trung Quốc cho thấy giá thép trong nước tăng nhanh. Khi trở nên rõ ràng, việc cắt giảm sản lượng có thể không sâu như mong đợi, giá đã rút lui. Nhiều nhà sản xuất thép hiện đang vận hành trên lợi nhuận cực kỳ mỏng. Nghịch lý thay, điều này thường dẫn đến sự gia tăng sản lượng.
Nhưng cũng có những dấu hiệu đáng lo ngại về phía cầu tại Trung Quốc. Sản xuất xe đã giảm xuống mức thấp nhận thấy lần cuối vào đầu những năm 1990, doanh số bán hàng thiết bị và đồ gia dụng giảm. Người tiêu dùng Trung Quốc đang gặp khó khăn hơn trong việc tiếp cận tín dụng vì Bắc Kinh đã kiểm soát việc cho vay. Nền kinh tế chậm lại hơn dự kiến và chính phủ đang cố gắng tăng tốc mọi thứ một lần nữa. Chính phủ đang nâng đầu tư cơ sở hạ tầng, và năm tới có thể sẽ thấy nhiều biện pháp và sáng kiến khuyển kích hơn để khiến người tiêu dùng chi tiêu trở lại.
Các động thái để kích thích về nhà ở đã được công bố vào cuối tháng 12. Bao gồm giảm lãi suất cho các khoản vay mua nhà đầu tiên, và loại bỏ một số hạn chế xung quanh việc chuyển nhượng nhà ở chính và nhà cũ. Cho rằng giá nhà vẫn sẽ tăng ở hầu hết các thành phố của Trung Quốc, và Bắc Kinh đã cố gắng đưa sức nóng ra khỏi thị trường bất động sản, đây có vẻ là những động thái không cần thiết. Nhưng họ chỉ ra mức độ quan tâm về nền kinh tế, đặc biệt là ở các thành phố nhỏ hơn của Trung Quốc. Những biện pháp này có thể giúp hỗ trợ nhu cầu về thép, nhưng có một ý nghĩa nữa về việc có thể “bị đá xuống đường”; rằng nhiều khoản nợ và tài sản không mong muốn đang được tạo ra có thể cần phải được giải quyết vào một ngày sau đó. Tất nhiên, cuộc xung đột Mỹ-Trung diễn ra trong bối cảnh không phải là sự trợ giúp vì mọi người không muốn cam kết mua hàng khi giá giảm. Nhìn chung, kịch bản thị trường tại Trung Quốc trong Q1 không có vẻ quá hứa hẹn.

Triển vọng
Tại châu Âu, chào giá giao ngay HRC đã bị hạn chế trong khi các nhà máy tiếp tục đàm phán với khách hàng ô tô. Giao dịch hạn chế và mức tồn kho cao dẫn đến nhu cầu giao ngay thấp và đã kết hợp làm giảm thanh khoản trước kỳ nghỉ. Có rất ít gợi sự tăng giá nào trong thời gian tới.
Giá HRC của Ấn Độ đã chịu áp lực trong vài tuần qua do nhu cầu trong nước giảm, trong khi các nhà máy đã bị đẩy ra khỏi thị trường xuất khẩu chính. Platts đánh giá HRC IS2062, dày 2,5-10 mm giao tới Mumbai với giá 42.500 Rupi/tấn ($604,63/tấn) vào ngày 19/12, giảm 500 Rupi/tấn so với tuần trước. Tồn kho đại lý cao và tình hình suy yếu có thể sẽ tiếp tục làm giảm thị trường trong tháng Giêng.
Ở Mỹ, giá thép tấm đã ổn định trước kỳ nghỉ lễ. Platts đánh giá cuộn cán nóng của Mỹ là khoảng $740,50/tấn, trong khi đánh giá cuộn cán nguội ở mức $860/tấn. Một số nguồn trung tâm dịch vụ ở Mỹ cho rằng các nhà máy có thể nâng giá để thiết lập mức giá vững chắc hơn trong năm 2019. Những người khác cho rằng giá thép tấm có thể sẽ vẫn mềm trong tháng 2 và có thể đạt đến điểm ổn định khi thị trường chạm đáy. Mức giá hiện tại có vẻ hiện thực trong ngắn hạn.
Giá thép cây xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ là $460/tấn FOB trong tuần thứ ba của tháng 12, có vẻ như có thể đạt được nhưng có rất ít người tham gia vì nhu cầu yếu ở các thị trường xuất khẩu truyền thống của quốc gia này và các nước khác phần lớn có số lượng nhỏ. Các chỉ số cho thấy giá có thể giảm nhẹ từ mức này trong thời gian cuối năm và các nhà sản xuất Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí có thể cần phải cắt giảm sản lượng.
Giá thép cây tại Bắc Kinh bắt đầu tháng 11 ở mức trên 4.000 NDT/tấn (579 USD/tấn) trước khi giảm xuống mức 3.595 NDT/tấn vào cuối tháng đó. Công trình xây dựng chậm lại trong những tháng lạnh giá, trong khi sản xuất vẫn mạnh mẽ, dẫn đến hàng tồn kho cao. Trừ khi các nhà thương mại tái bổ sung kho hàng trước Tết Nguyên đán vào ngày 4 tháng 2, giá dường như sẽ giảm hơn nữa. Người mua châu Á sẽ tiếp tục ngồi ngoài lề cho đến khi họ tự tin hơn.
Thị trường phế liệu nhập khẩu Thổ Nhĩ Kỳ vẫn im ắng trong tháng 12 với một vài giao dịch và giá thầu hạn chế; các nhà sản xuất thép và các nhà tái chế không muốn tham gia. Các nhà buôn phế liệu đã phải liên tục hạ chỉ số giá và mức bán hàng chấp nhận xuống dưới $300/tấn CFR cho HMS 1/2 (80:20), nhưng ít sự quan tâm mua vì các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ muốn giá gần hơn với mức $280- 290/tấn CFR . Nếu các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ cắt giảm sản lượng, giá có thể xuống dưới các mức này.
Giá quặng sắt đường biển đã tăng mạnh do một số nguồn cung bị thắt chặt mặc dù tháng 12 thường là thời điểm xuất khẩu mạnh từ Úc và Brazil. Chỉ số quặng sắt 62% Fe của Platts đã lùi về mức 70 USD/tấn CFR Bắc Trung Quốc. Với biên lợi nhuận chặt hơn, quặng loại trung bình và thấp sẽ có sức hấp dẫn hơn so với loại cao cấp.

Về sản phẩm dài
“Ổn định” là từ được sử dụng để mô tả hầu hết các thị trường thép dài tại thời điểm này khi mà kỳ nghỉ cuối năm và sự không chắc chắn xung quanh giá thép cây châu Á khiến giá cả bị giảm.
Tại Trung Quốc, giá thép cây trong nước đã lao dốc kể từ đầu tháng 11, phục hồi nhẹ một tháng sau đó trước khi giảm trở lại. Giá thép cây tại Bắc Kinh bắt đầu tháng 11 ở mức trên 4.000 NDT/tấn (579 USD/tấn) trước khi giảm xuống mức 3.595 NDT/tấn vào cuối tháng đó. So với nhu cầu về thép dẹt, thép dài ổn định hơn nhờ nhu cầu thép xây dựng mạnh mẽ. Nhưng sự suy yếu trong nền kinh tế và tâm lý thị trường thép giảm đã ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực của thị trường thép. Với bắt đầu thời tiết mùa đông lạnh giá ở Trung Quốc, nhu cầu thép xây dựng sẽ giảm xuống và mức giá thực sự phụ thuộc vào việc các thương nhân có tái bổ sung kho hàng trước Tết Nguyên đán hay không.
Với kịch bản tại Trung Quốc, người mua châu Á vẫn đứng bên lề. Platts đánh giá thép cây BS500 đường kính 16-20 mm ở mức 462 USD/tấn FOB Trung Quốc vào ngày 19/12, cùng mức giá như ngày trước.
Tại Singapore, thị trường yên ắng với hoạt động giao dịch mỏng. Các chào giá không thay đổi ở mức $480- 485/tấn CFR trọng lượng lý thuyết cho thép cây 10-40 mm. Giá chào tương đương với mức $474-479/tấn FOB Trung Quốc trọng lượng thực tế, giả định phí vận chuyển là $20/tấn và dung sai trọng lượng 3%.
Ở Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà máy xuất khẩu đã phải vật lộn với nhu cầu yếu ớt, kết hợp với mùa lễ hội. Họ đã tìm kiếm người mua bên ngoài châu Âu, Bắc Phi và Đông Nam Á, và tập trung quan tâm tới các khu vực như Nam Mỹ và Lebanon, mặc dù những khách hàng này chỉ mua với số lượng nhỏ.
Người mua cho biết không có lý do gì để vội vã đối với các lô hàng do thiếu nhu cầu chung. Không có đơn đặt hàng tháng một nào được báo cáo, và khả năng cắt giảm sản xuất đang trở nên rõ ràng hơn.
Giá thép cây xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ là $460/tấn FOB Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 18/12, không đổi so với ngày hôm trước. Những người tham gia trong ngành chỉ ra $460/tấn FOB là mức có thể đạt được nhất trong khi không có giá thầu hoặc chào giá mới nào được báo cáo trên thị trường.
Xuất khẩu thép cây của Thổ Nhĩ Kỳ đã vượt 5 triệu tấn trong 10 tháng đầu năm 2018 và đạt 5,08 triệu tấn, tăng 9,8% so với năm trước khi các nhà xuất khẩu đa dạng hóa bán hàng của mình bằng cách tập trung vào các thị trường thay thế để bù đắp sự sụt giảm đáng kể ở một số thị trường truyền thống, đặc biệt là Hoa Kỳ, do thuế quan Mục 232. Sự gia tăng đáng chú ý nhìn thấy trong nhu cầu Đông Nam Á, đặc biệt hỗ trợ khối lượng xuất khẩu thép thanh của các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng 1-10. Các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ xuất khẩu 258.350 tấn thép cây sang Singapore trong tháng 1-10, trong khi xuất khẩu đến Hồng Kông đạt 255.280 tấn trong giai đoạn đó.
Tại châu Âu, giá phế liệu, thép cây và thép cuộn hầu như ổn định trong nửa đầu tháng 12 với hoạt động chậm lại khi gần đến kỳ nghỉ lễ Giáng sinh. Ngoài ra, hạn ngạch nhập khẩu của EU đối với thép cây và thanh gần như đã đầy. Các nhà sản xuất thép cây và que đã cố gắng giữ giá của họ ở mức khoảng Eur540-530/tấn và Eur520-525/tấn khu vực Ruhr. Ở Nam Âu, giá phế liệu vụn E40 được báo cáo ổn định ở mức khoảng Eur285-295/tấn giao cho các nhà máy.

Về cuộn thép (Coil)
Các thị trường cuộn thép kết thúc năm với dấu ấn mờ nhạt với các kỳ nghỉ lễ sắp tới ở Mỹ và châu Âu làm giảm nhu cầu, trong khi ở châu Á, người mua đang theo dõi chặt chẽ thị trường Trung Quốc suy yếu.
Tại Mỹ, giá thép tấm khá ổn định trong tuần giao dịch cuối cùng của tháng 12 khi hoạt động thị trường giảm. Platts đánh giá cuộn cán nóng của Mỹ là khoảng $740,50/tấn, trong khi đánh giá cuộn cán nguội ở mức $860/tấn.
Một số nguồn trung tâm dịch vụ ở Mỹ cho rằng các nhà máy có thể cố gắng nâng giá trước cuối năm với nỗ lực thiết lập một mức giá vững chắc hơn trong năm 2019. Các nhà máy tự tin về sổ đơn đặt hàng tháng 1 do nhu cầu mạnh mẽ từ các đơn hàng hợp đồng, có thể hỗ trợ nỗ lực nâng giá. Trong khi đó, giá trong nước đối với tấm mạ kẽm nhúng nóng là khoảng $820- 830/tấn, trong khi nguồn cung khan hiếm đang hỗ trợ giá CRC.
Nhưng nhiều người cho rằng giá thép tấm có thể sẽ vẫn mềm trong tháng 2 và có thể đạt đến điểm ổn định một khi thị trường chạm đáy. Triển vọng năm 2019 vẫn còn chưa rõ ràng, nhưng thị trường dự kiến sẽ quay trở lại với động lực cung – cầu tự nhiên hơn sau khi sự gián đoạn từ thuế nhập khẩu được đưa ra trong năm 2018. Điều này đã bắt đầu xảy ra do mức độ giảm giá HRC ở Mỹ trong những tháng gần đây.
Tại Trung Quốc, nhu cầu suy yếu hơn cho thấy sản lượng HRC trung bình hàng ngày trong tháng 11 giảm 3,5% so với tháng trước xuống còn 0,4 triệu tấn. Sản lượng HRC hàng tháng vẫn cao hơn 10,6% so với năm trước đạt 12,13 triệu tấn, cũng là kết quả của việc cắt giảm sản lượng mùa đông nhẹ hơn so với năm ngoái. Sản xuất thép cao gây ra sự sụt giảm giá, với giá HRC tại Thượng Hải giảm 12% trong suốt tháng 11.
Giá giao ngay HRC nhập khẩu châu Á chủ yếu dao động trong tuần thứ ba của tháng 12 trong khi những người tham gia thị trường chờ đợi hoạt động giao dịch tăng lên. Platts đánh giá SS400 HRC dày 3 mm không thay đổi vào ngày 18/12 ở mức $480/tấn FOB Trung Quốc. Trên cơ sở CFR Đông Nam Á, cuộn cùng loại được đánh giá tăng $2/tấn so với ngày trước đó ở mức $487/tấn.
Một số nhà máy Trung Quốc cho biết họ không nhắm vào Việt Nam trong thời điểm hiện tại vì khoảng cách giữa giá chào và giá thầu quá lớn, do đó họ đang xem xét các thị trường khác. Một số người mua Hàn Quốc đã có thể chấp nhận cuộn thép thương phẩm ở mức $480/tấn FOB Trung Quốc.
Giá HRC của Ấn Độ đã chịu áp lực trong vài tuần do nhu cầu trong nước yếu, trong khi thị trường xuất khẩu ế ẩm gây ra ít sức hút đối với các nhà sản xuất thép Ấn Độ. Platts đánh giá HRC IS2062 dày 2,5-10 mm giao cho Mumbai với giá 42.500 Rupi/tấn (604,63 USD/tấn), vào ngày 19/12, giảm 500 Rupi/tấn so với tuần trước.
Thép phế và Nguyên liệu thô
Giá nhập khẩu thép phế liệu ở Thổ Nhĩ Kỳ giảm 11% kể từ đầu tháng 11, gần mức $300/tấn CFR thị trường vào ngày 12/12. Triển vọng về giá phế liệu có vẻ giảm do các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm tỷ lệ sử dụng công suất đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu ảm đạm. Các nhà máy đang lên kế hoạch cắt giảm công suất hơn nữa trong những tháng tới vì lợi nhuận của họ đã giảm xuống mức thấp, điều này sẽ làm giảm nhu cầu hơn nữa. Các nhà máy thép dài của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục giảm giá thép cây trong nước do nhu cầu yếu và biến động tỷ giá, trong khi giá sản phẩm dẹt đã giảm.
Ở Mỹ, giá phế liệu không tăng trong tháng 1 lần đầu tiên sau sáu năm và thậm chí còn lâu hơn kể từ khi giá giảm.
Thị trường quặng sắt đường biển nhận thấy một chút phục hồi
Giá quặng sắt đã quay trở lại mức chưa từng thấy kể từ tháng 2 trong nửa đầu tháng 11, tăng lên $78/tấn CFR đối với quặng cám 62% Fe. Sau đó, đã suy yếu trở lại trước khi tăng vào nửa cuối tháng 12. Giá đã tăng trong tuần thứ hai của tháng 12 do kỳ vọng thép mạnh hơn và thắt chặt nguồn cung. Platts đánh giá mức tiêu chuẩn quặng 62% Fe là $69,90/tấn khô CFR vào ngày 14/12, tăng $2,95/tấn so với tuần trước.
Các nguồn tin thị trường lưu ý rằng giá thép phục hồi trong tuần tạo một số hỗ trợ cho nhu cầu quặng sắt, trong khi một số người dùng cuối bày tỏ mức độ tin tưởng vào sự bền vững của lợi nhuận thép cho đến năm tới. Theo một nguồn tin tại Thượng Hải, lợi nhuận cao hơn sẽ duy trì việc mua quặng sắt làm nguyên liệu cho các lò cao.
Nhu cầu than luyện kim ảm đạm
Thị trường than luyện kim giao ngay châu Á-Thái Bình Dương chứng kiến giá tiếp tục biến động trong tuần 7-14 tháng 12, do giá FOB tăng hỗ trợ với nhu cầu tăng và thị trường thép Trung Quốc trì trệ gây thêm áp lực lên giá CFR.
Platts đánh giá than luyện cốc chất lượng cao tăng $3/tấn so với tuần trước lên $230/tấn FOB Úc vào ngày 14/12, trong khi giá giao cho Trung Quốc giảm $3,75/tấn so với tuần trước xuống còn $208,25/tấn CFR Trung Quốc.
Tại Trung Quốc, hoạt động mua hàng dần trở lại trong tuần này. Các nguồn tin lạc quan khi các cảng phía bắc cho thấy dấu hiệu tàu được hải quan thông quan. Một thương nhân tự tin rằng các quan chức hải quan sẽ thông quan vào tháng 1, vì Trung Quốc đặt lại hạn ngạch cho năm mới.
Tuy nhiên, thị trường thép Trung Quốc chững lại, lợi nhuận giảm sụt và nền kinh tế vĩ mô của Trung Quốc tiếp tục gây lo ngại cho người dùng cuối ở Trung Quốc.

Về thép tấm
Giá thép tấm châu Á giảm trong nửa đầu tháng 12 khi các nhà máy giảm giá chào xuất khẩu cho thép tấm và các sản phẩm thép dẹt khác. Với giá thép giảm ở Trung Quốc, người mua vẫn muốn đứng bên lề, vì họ cho rằng giá sẽ giảm hơn nữa. Trong tuần thứ hai của tháng 12, Platts đánh giá thép tấm Q235/SS400 loại dày 12-25 mm hoặc tương đương ở mức $513/tấn CFR Đông Á, giảm $4,50/tấn so với tuần trước. Các nhà máy lớn của Trung Quốc đã giảm giá chào xuất khẩu khoảng $5-10/tấn xuống còn $505-510/tấn FOB Trung Quốc cho thép tấm SS400 loại dày 12-25 mm cho lô hàng tháng 1 và tháng 2. Trên cơ sở CFR, giá chào được báo cáo ở mức $520/tấn CFR Hàn Quốc trong khi người mua muốn có giá gần hơn với $500/tấn CFR Hàn Quốc.
Tại Mỹ, giá thép tấm trong nước tích cực hơn, tăng cao hơn và mở rộng khoảng cách với giá chào nhập khẩu thấp hơn cho lô hàng đến vào tháng 4.
Triển vọng cho quý II năm 2019 tại Mỹ không đặc biệt hấp dẫn ở mức $860- 880/tấn vào vùng Vịnh và Trung Tây, các trung tâm dịch vụ cho biết, với mức giá thực tế hơn ở mức $855-860/tấn.
Vào tháng 12, Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ đã bãi bỏ một phần quyết định cuối cùng của Bộ Thương mại trong cuộc điều tra trợ cấp đối với một số tấm cắt carbon và hợp kim do Hàn Quốc sản xuất. Posco đã tranh cãi nhiều khía cạnh trong việc sử dụng Commerce của các sự kiện bất lợi có sẵn trong việc xác định tỷ lệ trợ cấp của công ty. Các nhà sản xuất Hoa Kỳ Nucor và ArcelorMittal cũng thách thức các khía cạnh của quyết định cuối cùng của Commerce.
Trong tháng 12, Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ đã bãi bỏ một phần quyết định cuối cùng của Bộ Thương mại trong cuộc điều tra trợ cấp đối với một số thép tấm cắt carbon và hợp kim sản xuất bởi Posco- Hàn Quốc. Posco đã tranh cãi về nhiều khía cạnh trong việc sử dụng các yếu tố bất lợi có sẵn của Bộ Thương mại trong việc xác định tỷ lệ trợ cấp của công ty. Các nhà sản xuất Hoa Kỳ Nucor và ArcelorMittal cũng nghi ngờ các khía cạnh của quyết định cuối cùng của Bộ.
Tại Châu Âu, thị trường thép tấm đang gặp khó khăn trong bối cảnh giá phôi dẹt thấp, hiệu ứng gõ cửa từ thị trường cuộn thép bị áp lực và động lực cuối năm chậm chạp, khiến thị trường có giá lộn xộn.
(Sbb 12/2018)