Tổng quan thị trường thép toàn cầu – Tháng 11/2018

Ngành sản xuất giảm cho thấy sự suy yếu về cơ cấu ở các bộ phận của nền kinh tế Trung Quốc do thắt chặt tín dụng và thanh khoản. Tình hình không được giúp đỡ bởi sự không chắc chắn gây ra của cuộc xung đột thương mại với Mỹ - mặc dù một cuộc họp G20 tích cực giữa Tổng thống hai nước có thể tạo ra sự kích thích tạm thời.

Với giá thép tại nhiều thị trường – đặc biệt là ở Trung Quốc – dường như đang rơi tự do, nhiều người đang đặt dấu hỏi liệu năm 2019 sẽ thấy sự trở lại của thị trường ảm đạm trong giai đoạn 2014-2015. Các thị trường xuất khẩu không phải là nơi mà hầu hết các nhà sản xuất muốn và họ đang phụ thuộc vào chính phủ của họ để giữ cho nền kinh tế trong nước tốt, tạo ra nhu cầu trong nước tiếp tục mạnh mẽ. Trường hợp của Hoa Kỳ và Ấn Độ đều tốt ở khía cạnh này. Nhưng thị trường thép Trung Quốc đã trở nên ảm đạm do dữ liệu kinh tế suy yếu, sự sụt giảm nhu cầu trong phân khúc tiêu dùng và nhận thấy rằng việc cắt giảm sản lượng thép trong mùa đông có thể không được phát động như dự kiến. Thiếu hụt nguồn cung được dự đoán từ thông tin cắt giảm sản lượng mùa đông bởi các chính quyền tỉnh, thành phố, dường như đã gây ra giá vượt quá cao. Những gì đang diễn ra bây giờ có thể được xem là sự điều chỉnh giá – nhưng nó cũng là kết quả của những yếu tố cơ bản suy yếu đi mà có khả năng chiếm ưu thế vào đầu năm tới.

Ngành sản xuất giảm cho thấy sự suy yếu về cơ cấu ở các bộ phận của nền kinh tế Trung Quốc do thắt chặt tín dụng và thanh khoản. Tình hình không được giúp đỡ bởi sự không chắc chắn gây ra của cuộc xung đột thương mại với Mỹ – mặc dù một cuộc họp G20 tích cực giữa Tổng thống hai nước có thể tạo ra sự kích thích tạm thời.

Platts ước tính rằng biên lợi nhuận trong nước ở Trung Quốc là tốt nhất tương đương với $12/tấn, nhưng các nhà sản xuất thép kém hiệu quả đang sản xuất thua lỗ. Thị trường thép dài trong nước vẫn tốt với nhu cầu xây dựng khá mạnh, nhưng thị trường thép dẹt yếu và các thương nhân cho biết họ có thể đẩy mạnh xuất khẩu trong tháng tới. Đây không phải là điều mà các đối thủ cạnh tranh quốc tế của Trung Quốc muốn nghe. Hiện tại, nhiều khách hàng nước ngoài của Trung Quốc đang chờ xem giá trong nước sẽ thiết lập ở mức nào trước khi ký kết. Trung Quốc ước tính xuất khẩu khoảng 70 triệu tấn trong năm nay, giảm so với 75 triệu tấn năm ngoái. Vẫn là một khối lượng lớn thép và Trung Quốc đang trên đà sản xuất 900 triệu tấn thép thô trong năm 2018. Mặc dù đóng cửa, có rất nhiều công suất tiềm ẩn.

Triển vọng

Tại Mỹ, giá HRC trong nước đã giảm xuống còn $776/tấn, lần đầu tiên giá giảm xuống dưới $800/tấn kể từ khi mức thuế quan được đưa ra trong tháng 3. Giá đỉnh điểm đạt mức $920/tấn vào đầu tháng 7. Một số nhà máy tin rằng giá đã chạm đáy, nhưng với kho hàng sẵn có tháng 12, có thể khó tranh luận về việc giá tăng vào thời điểm này, đặc biệt là vào khoảng thời gian kỳ nghỉ và mùa đông. Dự kiến sự suy giảm hơn trong ngắn hạn.

Giá thép cây xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ được đánh giá ở mức $492,75/tấn FOB vào cuối tháng 11. Người mua châu Âu và Bắc Phi đã hỗ trợ xuất khẩu sản phẩm dài của Thổ Nhĩ Kỳ trong những tháng gần đây, giúp bù đắp sự mất mát của thị trường Mỹ – nhưng người mua ở các khu vực này cũng đã lạnh nhạt. Với động lực thị trường hiện tại, giá thép giảm lan truyền từ các khu vực khác và giá phế liệu giảm, thép cây của Thổ Nhĩ Kỳ dường như có khả năng suy yếu hơn nữa, đặc biệt là khi không ai biết giá trị có thể giao dịch. Giá thép thanh vằn của châu Á giảm do giá thép cây trong nước của Trung Quốc giảm 20% so với tháng 11. Giá thép thanh vằn tại Bắc Kinh giảm mạnh xuống 250 RMB/tấn ($36/tấn) hoặc 6% trong khoảng một ngày vào ngày 27/11 xuống còn RMB 3.650/tấn. Kể từ thời điểm này, giá đã giảm hơn nữa. Với tỷ suất lợi nhuận hiện nay gần bằng 0, các nhà máy sẽ cố gắng hết sức để hỗ trợ giá ít nhất là ở mức hiện tại. Giá HRC nội địa Trung Quốc giảm xuống còn 3.600 RMB/tấn ($518/tấn) và nhu cầu giảm từ các phân khúc người dùng tiêu dùng chính, trong khi giá chào xuất khẩu gần đây thấp hơn mức $460- 470/tấn FOB Trung Quốc cho HRC SS400. Mặc dù giá thấp hơn, ít người mua ở các thị trường châu Á vì hầu hết kỳ vọng giá tiếp tục giảm do thị trường nội địa yếu. Hơn nữa, các biện pháp kích cầu ở Trung Quốc không hỗ trợ các sản phẩm thép dẹt và sự suy yếu hiện tại có khả năng sẽ tiếp tục trong quý 1 năm tới.

Các nhà máy thép dài ở châu Âu đang tìm kiếm thêm €20-30/tấn cho sản xuất tháng 12, nhưng thị trường vẫn không thuyết phục. Các nhà máy của EU có lý do khá hợp lý để đấu tranh, với chi phí điện năng tăng cao và giá điện cực tăng dự kiến vào năm tới. Chúng sẽ được hỗ trợ bởi hạn ngạch nhập khẩu do Ủy ban châu Âu đặt ra đã gần mức giới hạn của nó. Tuy nhiên, giá phế liệu giảm có thể phần nào làm suy yếu lý do cho giá thép dài tăng.

Với Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất thép ít hơn thông qua lò điện hồ quang và chiến đấu với nhu cầu trong nước và xuất khẩu yếu, giá phế liệu đã giảm. Người bán ở khu vực Baltic nói rằng họ không còn nghe nói từ các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ nữa. Thổ Nhĩ Kỳ nhập khẩu phế liệu nóng chảy nặng 1/2 (80:20) đã giảm xuống còn $319,50/tấn CFR vào cuối tháng 11 và giá dường như giảm xuống dưới $300/tấn do các nhà sản xuất thép quay lưng với giá $310/tấn.

Sau một đợt tăng giá ngắn hạn, giá quặng sắt đã quay trở lại mức nó đã duy trì hầu hết trong năm nay – trong khoảng giữa $60/tấn CFR cho quặng cám 62% Fe. Một số bổ sung kho hàng đang diễn ra trước những tháng mùa đông, và bởi vì việc cắt giảm sản lượng mùa đông không sâu như dự kiến, sản lượng thép vẫn ở mức cao. Giá thép giảm sẽ tiếp tục đè nặng lên giá quặng sắt.

Về sản phẩm thép dài

Giá thép cây của châu Á đã giảm trong tháng qua do giá thép cây trong nước của Trung Quốc giảm 20% so với tháng 11. Mọi thứ vẫn còn khá ảm đạm ở Thổ Nhĩ Kỳ, với các nhà máy giảm giá chào hàng để cạnh tranh với các nhà xuất khẩu Trung Quốc.

Biên lợi nhuận của hầu hết các nhà sản xuất thép cây Trung Quốc hiện nay vào khoảng RMB 500/tấn và thấp hơn.

Nguồn cung mạnh cũng đang tạo thêm áp lực. Sản lượng thép cây của Trung Quốc trong tháng 10 đạt mức cao kỷ lục 19,13 triệu tấn, tăng 15% so với năm ngoái. Sản lượng thép cây trong tháng 1-10 đạt 172,11 triệu tấn, tăng 7,7% so với cùng kỳ.

Một số nguồn tin thị trường cho rằng giá thép cây trong nước đang đối mặt với tiềm năng giảm trong những tháng tới, do nhu cầu không có khả năng cải thiện đáng kể trong mùa đông và các nhà máy thép có ý định giảm giá để đẩy mạnh giao hàng.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà máy đã phải điều chỉnh giá chào xuất khẩu thép cây từ mức $500/tấn FOB xuống còn $493/tấn, nhưng vẫn không hấp dẫn người mua.

Giá thép cây xuất khẩu giảm mạnh cùng với giá nhập khẩu phế liệu và giá phôi thép, làm cho lợi nhuận của các nhà sản xuất thép giảm xuống dưới mức sinh lời của một số doanh nghiệp.

Một số lo ngại rằng nếu tình trạng này tiếp tục trong vài tuần nữa, các nhà máy có thể buộc phải cắt giảm sản lượng và nhập khẩu phôi thép có thể lại tăng.

Tại châu Âu, các nhà máy đang tìm kiếm mức tăng giá €20-30/tấn cho tất cả các sản phẩm thép dài sản xuất tháng 12. Nhu cầu được cho là ổn định và giá cả đang được hỗ trợ bởi chi phí điện cao hơn. Hơn nữa, giá điện cực có thể tăng 20-35% trong năm 2019, trong khi giá phế liệu và quặng sắt cũng tăng. Các nhà máy của EU thường tăng giá vào cuối năm, và giá trong nước dự kiến sẽ tăng khi hạn ngạch nhập khẩu do Ủy ban châu Âu ấn định gần mức giới hạn của nó.

Về cuộn thép (Coil)

Giá thép cuộn cán nóng (HRC) tại các thị trường lớn đã giảm trong tháng 11, dẫn đầu bởi Trung Quốc, nơi mà lợi nhuận giảm xuống mức thấp nhất trong 19 tháng qua. Tại Hoa Kỳ, một số đang tự hỏi liệu giá cuộn thép đã bình thường hóa sau khi thuế quan làm giá tăng vọt. Trong khi đó, giá ở Bắc Âu vẫn chưa tăng sau kỳ nghỉ hè và hàng tồn kho cao tại các thị trường trọng điểm như Đức, có thể gây thêm áp lực lên giá.

Ở Trung Quốc, các phân khúc tiêu dùng như ô tô, đồ gia dụng và các ngành sản xuất khác rất suy yếu và có khả năng vẫn suy yếu.

Khoảng giữa tháng 11, tỷ suất lợi nhuận HRC trong nước của Trung Quốc vào khoảng $51/tấn, mức thấp nhất kể từ giữa năm 2017. Chi phí khoảng $519-533/tấn, trong khi giá thị trường giao ngay tại Thượng Hải trong giữa tháng 11 là RMB3.810/tấn ($549/tấn), khiến tỷ suất lợi nhuận cực kỳ mỏng.

Giá giảm của Trung Quốc đã ngăn cản việc mua ở châu Á, với những người mua hàng tại Việt Nam và các thị trường khác muốn chờ tín hiệu giá rõ ràng hơn trước khi ký kết. Giá HRC Châu Á giảm xuống mức thấp nhất trong 16 tháng vào ngày 21/11 với giá $500/tấn CFR, nhưng rất ít giá thầu và không có sự chắc chắn về giá cả.

Tại thời điểm này, động lực thị trường cùng với thời kỳ mùa đông yên ắng hơn và sự ngưng trệ trong khoảng thời gian Tết của Trung Quốc, tất cả sẽ hướng tới một quý đầu năm 2019 ảm đạm đối với giá thép dẹt châu Á.

Ấn Độ không miễn dịch với áp lực giá trong khu vực, với giá HRC Mumbai trong nước giảm xuống mức 45.500 Rupi/tấn ($639/tấn), vào ngày 21/11, giảm 500 Rupi/tấn so với tuần trước. Giá HRC Trung Quốc giảm nhanh và nguyên liệu sẵn có của Nga với giá rẻ trên thị trường quốc tế đã làm cho người mua Ấn Độ tự tin về sự giảm giá trong tháng 12 từ các nhà máy địa phương. Kết quả là, các quyết định mua bị trì hoãn với dự đoán chiết khẩu hơn từ các nhà máy.

Giá thép cuộn cán nguội (CRC) của Mỹ giảm khi lượng mua giảm dần vào cuối năm. Vào ngày 21/11, Platts đánh giá CRC Mỹ là $879/tấn. Các trung tâm dịch vụ cho biết giá trung bình có thể giao dịch đối với CRC nằm trong khoảng $850-870/tấn nhưng dự kiến là giao dịch giao ngay trước cuối năm 2018.

Tại Đức, trong tháng 10, kho thép dẹt tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2014 là 1,6 triệu tấn, tăng 0,4% so với tháng trước. Khối lượng bán hàng được tốt, tăng gần 15% so với cùng kỳ năm ngoái đạt 597.646 tấn.

Tại Bắc Âu, giá cuộn thép đã chịu áp lực từ chào giá rẻ của Ý và Thổ Nhĩ Kỳ trong khi các nhà máy Đông Âu cũng đã được thêm vào áp lực giá tháng 12. Các nhà máy Đức được biết là đang giữ giá ở mức €550/tấn xuất xưởng Ruhr, nhưng nguyên liệu của Ý được chào ở mức €540/tấn giao cho Đức, và Thổ Nhĩ Kỳ chào bán với giá €505-510/tấn CIF Antwerp. Nhập khẩu từ các khu vực khác như Ấn Độ được nghe nói cao hơn nhưng được xem là không hấp dẫn.

Một số người mua đã tận dụng giai đoạn “không có rủi ro” trước tháng 2, khi các biện pháp tự vệ tạm thời của Ủy ban châu Âu kết thúc. EC vẫn chưa thông báo xem là sẽ tiếp tục hạn ngạch sản phẩm theo sản phẩm với thuế 25% khi đã hết hoặc thay đổi các biện pháp khác.

Thép phế và Nguyên liệu thô

Giá nhập khẩu phế liệu của Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng thêm $9,32/tấn so với tháng 10, trung bình $329,72/tấn CFR, do sức mua mạnh hơn từ các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ và nguồn cung khan hiếm. Giá tăng trong nửa đầu tháng 11, trung bình $337/tấn CFR. Trong khi đó, các thị trường châu Á yên ắng khi người mua đánh giá tình hình và khả năng xu hướng giá thép trên thị trường nội địa Trung Quốc.

Giá quặng sắt tăng…và sau đó lại giảm

Sau khi cuối cùng phá vỡ phạm vi giữa $60/tấn, mức giá đã giữ từ tháng 3 đến tháng 9, giá giao quặng sắt đường biển nhận thấy hồi phục nhẹ trong 2 tháng qua, tăng khoảng $10/tấn. Platts đánh giá quặng cám 62% Fe đạt trung bình $72,81/tấn CFR trong tháng 10, tăng $4,08/tấn so với tháng trước. Trong nửa đầu tháng 11, giá trung bình khoảng $75/tấn. Giá tăng vọt trong tháng 11 khi tin tức về việc trật bánh tàu tại các hoạt động Pilbara của BHP. Với xuất khẩu của Úc giảm trong tháng 10, nguồn cung quặng sắt của Úc bị thắt chặt và thị trường kho cảng cũng cung cấp cơ hội bán lại cho người mua hàng hóa đường biển.

Tuy nhiên, giá suy giảm trong tuần cuối cùng của tháng 11, giảm xuống dưới mức $70/tấn do thị trường thép Trung Quốc yếu. Thị trường có thể đang bước vào giai đoạn biến động.

Nhập khẩu quặng sắt của Trung Quốc giảm xuống 88,4 triệu tấn trong tháng 10 từ mức 93,7 triệu tấn trong tháng 9 và là tháng nhập khẩu thấp nhất kể từ tháng 6. Tính từ đầu năm nhập khẩu đạt 902,19 triệu tấn cho thấy nhập khẩu cả năm sẽ vào khoảng 1,32 tỷ tấn, vượt mức của năm ngoái. Các nhà sản xuất Úc và Brazil thường tăng xuất khẩu trong những tháng cuối năm trước khi quý 1 bị ảnh hưởng bởi thời tiết và tối ưu hóa doanh thu trước khi kết thúc năm tài chính hoặc nửa năm trong trường hợp của hầu hết các nhà sản xuất Úc.

Biên lợi nhuận thép giảm có nghĩa là các nhà máy thép đang tìm cách giảm chi phí sản xuất, làm suy yếu nhu cầu về quặng cám Carajas và tăng nhu cầu về các nguyên liệu thay thế rẻ hơn. Giá tăng đối với các loại quặng cám loại trung giá rẻ hơn như  JBF, MAC và Roy Hill được nhận thấy, vì các nhà máy ưu tiên duy trì lợi nhuận hiện tại bằng cách giảm chi phí sản xuất.

Than luyện kim tăng do nguồn cung thắt chặt

Giá giao ngay than luyện cốc chất lượng cao tiếp tục tăng mạnh trong tháng 10 và tháng 11 do nhu cầu mạnh từ người mua Trung Quốc do nguồn cung trong nước có sẵn ít. Một số nhà máy Trung Quốc tin rằng giá than cao cấp có thể tăng thêm, nhưng nó cũng sẽ phụ thuộc vào độ sâu cắt giảm sản lượng thép trong mùa đông. Hiện tại, các nhà máy đang đàm phán hợp đồng kỳ hạn 2019 với các nhà sản xuất than trong nước, đồng thời theo dõi bất kỳ chính sách hạn chế cảng nào được đưa ra trong vài tháng tới.

Platts đánh than luyện cốc chất lượng cao trung bình là $217,36/tấn FOB trong tháng 10, tăng $18,28/tấn so với tháng trước. Vào giữa tháng 11 giá tăng lên $223/tấn.

Nhưng giá bị đình trệ vào cuối tháng 11 do triển vọng không chắc chắn đối với thép Trung Quốc.

Trong khi đó, sự sụt giảm giá thép tại Trung Quốc đã tạo thêm mối quan ngại cho người dùng cuối. Ít nhất hai nhà sản xuất thép Trung Quốc cho biết triển vọng về thép không chắc chắn, điều này có thể tiếp tục làm suy yếu giá than luyện cốc đường biển trong dài hạn.

Tại Trung Quốc, hầu hết các mỏ ở Sơn Đông đã tiếp tục sản xuất vào tuần thứ hai của tháng 11. Nguồn cung cấp cho than luyện cốc loại PLV vẫn còn chặt chẽ trên thị trường nội địa, điều này sẽ hỗ trợ giá hàng hóa đường biển. Trên thị trường FOB, hoạt động giao dịch kém sôi động hơn, nhưng giá đã được củng cố do nhu cầu mạnh mẽ từ người dùng cuối và nguồn cung thắt chặt từ người bán. Một số nhà sản xuất than cho biết họ không có hàng hóa cho đến năm sau.

Về thép tấm

Đó là một bức tranh hỗn hợp trên thị trường tấm trong tháng 11, với giá tăng lên ở Mỹ, trong khi thị trường châu Á và châu Âu suy yếu. Giá thép tấm châu Á giảm tuần thứ bảy liên tiếp trong tuần kết thúc ngày 23/11, là kết quả của việc chào bán giảm và nhu cầu ở nước ngoài yếu. Hầu hết các nhà cung cấp ngắn hạn xuất hiện với mức chào bán thấp hơn nhiều so với cung cấp từ các nhà máy, nhưng rất ít giao dịch được ký kết.

Nhu cầu đối với các sản phẩm thép dẹt vẫn yếu trong tháng 10 và cho đến tháng 11 do hiệu suất suy yếu của người dùng cuối. Giá thép trong nước có xu hướng giảm kể từ đầu tháng 11 và có chỗ cho giảm hơn nữa do dự đoán việc nới lỏng cắt giảm sản lượng và nhu cầu sụt giảm trong thời gian tạm lắng theo mùa, một số nguồn tin thị trường thép cho biết.

Đầu tháng 11, giá thép tấm tại Nam Âu giảm khoảng €16/tấn so với tuần trước do nhu cầu giảm và giá phôi tấm rẻ hơn.

Giá thép tấm tại Mỹ tăng trong tháng 11 do các nhà máy đã tích cực thực thi giá tăng $40/tấn mà họ đã thông báo cho sản xuất tháng Giêng. Các trung tâm dịch vụ tiếp tục giảm hàng tồn kho trước cuối năm, điều này có thể làm tăng nhu cầu mua hàng vào đầu quý 1.

Về sản lượng

Theo báo cáo hàng tháng của Hiệp hội Thép Thế giới, sản lượng thép thô thế giới đạt 156,6 triệu tấn trong tháng 10 năm 2018, tăng 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng sản lượng 10 tháng đầu năm đạt 1,4 tỷ tấn, tăng 4,7% so với cùng kỳ năm 2017.

Trung Quốc một lần nữa dẫn đầu sự gia tăng sản lượng toàn cầu, đóng góp 82,6 triệu tấn, tăng 9,1% so với tháng 10/2017. Mức  sản lượng thép thô bình quân ngày trong tháng 10 đạt cao thứ ba trong lịch sử ở mức 2,663 triệu tấn/ngày, giảm 1,2% so với mức 2,695 triệu tấn/ngày trong tháng 9.

Tổng cộng 10 tháng của Trung Quốc lên đến 782,5 triệu tấn, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, sản lượng thép thô của Trung Quốc có thể không cao như nó xuất hiện. Trung Quốc đã đóng hầu hết các lò cảm ứng bất hợp pháp vào năm 2017, và loại này nói chung không bị bắt trước đây trong các số liệu thống kê chính thức.

Tổng sản lượng thép thô 10 tháng của Trung Quốc lên đến 782,5 triệu tấn, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, sản lượng thép thô của Trung Quốc có thể không cao như nó thể hiện. Trung Quốc đã đóng hầu hết các lò cảm ứng bất hợp pháp trong năm 2017, và loại này nhìn chung trước đây không được tính trong các số liệu thống kê chính thức.

Ấn Độ duy trì vị thế là nước sản xuất thép lớn thứ hai thế giới trong tháng 10, cho rằng đây là tháng yếu hơn với sản lượng chỉ tăng 0,4% so với cùng kỳ năm trước, đạt 8,8 triệu tấn.

Sản lượng thép thô của Nhật giảm 4,5% so với cùng kỳ năm ngoái đạt 8,56 triệu tấn trong tháng 10, nhưng tăng 1,6% so với tháng 9. Một quan chức của Hiệp hội Thép Nhật Bản cho rằng sự sụt giảm là do việc ngưng hoạt động của 1 lò cao trong tháng 10 và tác động liên tục của thiên tai tại Nhật Bản trong tháng 9.

Sản lượng thép thô của Bắc Mỹ trong tháng 10 đạt 10,5 triệu tấn, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm trước, dẫn đến tăng 10,5% ở Mỹ đạt 7,6 triệu tấn. Tại Mỹ, công suất sử dụng hiện nay chỉ trên 81% so với khoảng 73% của năm trước. Từ đầu năm đến nay, mức sử dụng trung bình đạt 78,1%, tăng từ 74,2% trong giai đoạn năm trước, theo Viện sắt thép Mỹ.

Liên minh châu Âu sản xuất 14,8 triệu tấn, giảm 0,8% so với tháng 10/2017. Tăng ở Đức (1,4%) và Ý (1,1%) được bù đắp bằng giảm ở Pháp (-3,5%), Tây Ban Nha (-7,4%).

(Sbb 11/2018)